Türkçe Deyimler Sözlüğü'nde ara

Geline “oyna” demişler, “yerim dar” demiş.
Bak: “Oynamasını bilmeyen kız, “yerim dar” demiş; yerini genişletmişler, “yenim dar” demiş.”
İtin (köpeğin) ahmağı baklavadan pay umar.
Akılsız kimseler, elde edemeyecekleri şeyi sanki alabilecek gibi boşu boşuna bekler, zaman harcarlar.
Eğri otur, doğru söyle.
“Davranışımız kötü, hiç değilse doğrusunu söyleyelim” anlamında kullanılır.
“Secdede kaamet-i balâsını seyret yarin Ey gönül ığri otur dünyada doğru söyle.” (Fevri)
Her şeyin vakti var, horoz bile vaktinde öter.
Her şeyin bir zamanı vardır. Zamansız yapılan işler olumlu sonuç vermez. / “Demir tavında dövülür” atasözüyle yakın anlamlıdır.
Söz yaş deriye benzer, nereye çekersen oraya gider.
Söz genellikle çok anlamlıdır. Seçerek ve bilerek söylenmedikçe yanlış anlamalara yol açabilir.
“Söz dediğin benzer hem yaş deriye Çeksen her tarafa süner demişler.” (Refiki)
Kör görmez, sezer.
Kimi insanlar, bilgisiz olsalar bile, birçok gerçeği önceden sezebilirler.
Kör Allaha nasıl bakarsa, Allah da köre öyle bakar.
İnsanlar genellikle davranışlarının karşılığını aynı ölçüde görürler.
Ödünç güle güle gider, ağlaya ağlaya gelir.
Ödünç almanın iyi bir yol olmadığını anlatır.
Acele ile menzil alınmaz.
Bir iş yaparken acele etmemeli, iyi düşünmelidir.
“İven kişi yol alamaz, / Tiz maksûdin bulamaz. / Yok olmadan var olamaz, / Varlığından geçmek gerek.” (Niyazi-i Mısrî) / “ivme ey dil sabr ile ivmek melâlet gösterir Görelim âyîne-i devrân ne suret gösterir.” (Aşkı)
Çömlek demiş “dibim altın”, kaşık demiş “girdim çıktını”.
İşin iç yüzünü bilen kimseye karşı övünülürse gülünç duruma düşülür.

Pages