Türkçe Deyimler Sözlüğü'nde ara

Geçmişe mazi (yenmişe kuzu).
Geçmişle övünmek, geçmişle yetinmek boşunadır. Önemli olan bugün ve yarındır.
Çivisiz tahtayı yel alır.
İnsan kontrolsüz kalırsa kötü yola gidebilir.
El elin nesine, gülerek gider yasma.
Bak: “El elin eşeğini türkü çağırarak arar.”
Kötü komşu adamı hacet sahibi eder.
Yardımlaşma alışkanlığında olmayan kimseler, çevresindekileri kendi başının çaresine bakmaya zorlarlar.
Aşk olmayınca meşk olmaz.
“Meşk”in sözlük anlamı “alıştırma”dır. Ama burada “iş”, “eylem” anlamına gelmektedir. Sevmeden, ona bir tutku derecesinde bağlanmadan yapılan işler verimsiz olur.
Ummadığın taş baş yarar.
Önemsiz gibi görünen şeylerin yerinde çok önem kazandığını ve umulmayan sonuçlar yaratacağını anlatır.
“Ummadığın taş baş yarar sen de bil Karıncaysa hasmın, davran merdâne.” (Mengûşi)
Arı gibi eri olanın dağ kadar yeri olur.
Çalışan kişi, her istediğini elde eder.
Ağır basar, yeğni kalkar.
Ölçülü davranan kişiye saygı duyulur; davranışları tutarsız, ölçüsüz olana ise saygı duyulmaz.
Hanım kırarsa kaza, halayık (hizmetçi) kırarsa suç.
Söz ve para sahiplerinin buyruğunda olanlar, küçük görülür genellikle; en küçük kusurları suç sayılır. Oysa söz ve para sahiplerinin kusurları sevimli, kendilerine özgü bir davranış olarak gösterilir.
Ölmüş eşek kurttan korkmaz.
Korkmayı gerektiren tehlikenin artık tehlike sayılmayacak bir hale gelindikten sonra, yani insanın önce tehlike saydığı şeyin sonradan kendisini etkilemediği anlaşıldığından korku ortadan kalkar.

Pages