Türkçe Deyimler Sözlüğü'nde ara

Beleş atın dişine (yaşına) bakılmaz.
Parasız alman şey insana tatlı gelir.
Kurda “neden boynun (ensen) kalın?” demişler, “işimi kendim görürüm de ondan” demiş.
Bir işi, kendi elinden geldiği, zaman ve imkânı olduğu halde başkalarına yaptırmak kınanacak bir davranıştır. İşini kendi yapanlar ise iş sevgisini kazanmış, övülmeye değer kimselerdir.
“Her işini gözün göre kendin gör İl eliyle tutmak olur yılanı.” (Salburcuoğlu)
Eşeğin kulağım kesmekle küheylan olmaz.
Aşağılık birine ne yapılırsa yapılsın aşağılık olmaktan kurtulamayacağını anlatır.
“Eşeğe giydirsen nakışlı bir çul At olmaz, huyunca zırlar demişler.” (Mevci)
Nasihat istersen tembele iş buyur.
Bir işi yapmak istemeyen, ya işin yapılmaması gereğini savunur ya da dilediği gibi yapar.
Geç olsun da güç olmasın.
Herhangi bir nedenle geciken işlerde avunmak için söylenir.
Kırk yıllık Kâni, olur mu Yani?
İyi bir insanın kötü olması güçtür.
Derdini saklayan derman bulamaz.
Dertler bilinmedikçe, sorunun ne olduğu açıkça ortaya konmadıkça bir çare, bir çözüm yolu bulunamaz.
Sürüden ayrılanı (ayrılan koyunu, kuzuyu) kurt kapar.
Bir topluluktan ayrılan kimsenin yalnız kalacağı, büyük zarar göreceği anlatılır.
“Sürüden ayrılan körpe kuzuyu Ya kurt kapar ya kuş kapar demişler.” (Figani) / “Eğer ârif isen sözü uzatma Sütsüz inek durmaz malar demişler.” (Figani)
Hayvanın alacası dışında olur, insanın alacası içinde.
Hayvanın her kusuru hemen görülebilir. İnsan kusurunu belli etmez.
Hocanın vurduğu yerde gül biter.
Öğretmen öğrenciyi cezalandırıyorsa eğer, bu öğrencinin yararınadır.
“Sanki döv sem ne yaparsın? / Hocayız biz, döveriz. / Gül biter aşk ile vurduk mu... / İnandı mı, caiz.” (Mehmet Âkif Ersoy) / “Amelsiz âlimi alma bir pula Bendini tut gitme gittiği yola.” (Kadri)

Pages